Με τον όρο «θρησκευτική τέχνη» εννοούμε όλα εκείνα τα αντικείμενα, υλικά και άυλα που χρησιμοποιούνται εντός και εκτός των χώρων θρησκευτικής λατρείας. Έκφρασή της θρησκευτικής-εκκλησιαστικής τέχνης είναι η ναοδομία, η εικονογραφία (ή αγιογραφία), η υμνολογία κ.α.

Το μάρμαρο στην θρησκευτική – εκκλησιαστική αρχιτεκτονική

Το μάρμαρο, λόγω της τεράστιας αντοχής του, χρησιμοποιήθηκε στην θρησκευτική τέχνη ήδη από την αρχαιότητα. Όποτε ο άνθρωπος ήθελε να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του στο Θεό, κατασκεύαζε μνημεία, εκκλησίες , ναούς, ιδιαίτερους χώρους προσευχής ανάλογα με τη θρησκεία κάθε λαού. Το μάρμαρο αποτελούσε το καταλληλότερο υλικό για τον σκοπό αυτό.

Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του (χρώμα, σύσταση, διάρκεια στο χρόνο και οι υπόλοιπες φυσικοχημικές ιδιότητες του) το καθιστούν μέχρι σήμερα ένα από τα δημοφιλέστερα υλικά στην θρησκευτική αρχιτεκτονική.

Ήδη από την αρχαιότητα (βλ. αρχαία Αίγυπτος, αρχαία Ελλάδα) αλλά και μεταγενέστερα, από το Βυζάντιο μέχρι τις μέρες μας, αναπτυχθήκαν ιδιαίτεροι αρχιτεκτονικοί ρυθμοί και κατασκευές που εκφράζονται μέσα από κολώνες, αγάλματα, ταφικά, περίτεχνες κατασκευές διακόσμησης κ.λπ., σε εσωτερικούς και εξωτερικούς λατρευτικούς χώρους. Στους χώρους αυτούς τα ασβεστολιθικά πετρώματα (μάρμαρο, πωρόλιθος, γρανίτης, ψαμμίτης κ.λπ.) αποτελούν το βασικό συστατικό υλικό των καλλιτεχνικών κατασκευών τους.

Το μάρμαρο στο εσωτερικό των λατρευτικών χώρων

Σε Ευρώπη, Αμερική, Ασία, Αφρική, Ωκεανία, στα λατρευτικά σύμβολα των λαών και των τόπων τους, θα παρατηρήσουμε τη χρήση του μαρμάρου ως βασικό υλικό έκφρασης της θρησκευτικής τέχνης .

Στις χριστιανικές Εκκλησίες (ορθόδοξη και καθολική), στα τζαμιά της Ανατολής, στις πυραμίδες της Αιγύπτου όπως και στους υπόλοιπους χώρους προσευχής σε όλο τον κόσμο εφαρμόζεται το μάρμαρο σε κατασκευές όπως:

• Μαρμάρινα τέμπλα, υπέρθυρα, προσκυνητάρια. Το τέμπλο, δημιουργημένο από σκαλιστό μάρμαρο, αποτελεί ουσιαστικά ένα έργο τέχνης.

• Μαρμάρινα πατώματα, μωσαϊκά και ψηφίδες

• Μαρμάρινες κολώνες, κίονες, κιονόκρανα, κολωνάκια

• Μαρμάρινες κολυμβήθρες και βαπτιστήρια ενηλίκων

• Μαρμάρινες σκαλιστές εικόνες και αγάλματα επενδυμένα με φύλλα χρυσού

• Ιδιαίτερες μαρμάρινες εκκλησιαστικές κατασκευές (καντήλια, επισκοπικοί θρόνοι)

Το μάρμαρο στον εξωτερικό περίβολο των λατρευτικών χώρων

Στους εξωτερικούς χώρους των λατρευτικών χώρων το μάρμαρο παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο σε:

• Ορθομαρμαρώσεις. Οι σύγχρονοι μεγάλοι ναοί είναι συνήθως επενδυμένοι με φυσικά, ανθεκτικά στο χρόνο υλικά, όπως σκαπιτσαριστά πετρώματα και πωρόλιθους
• Σκαλιά και μαρμάρινα κάγκελα

Το μάρμαρο στην ιδιωτική έκφραση της θρησκευτικής λατρείας

Η ανάγκη του ανθρώπου έκφρασης της ευγνωμοσύνης και θύμησης των προσφιλών προσώπων μετά θάνατον, εμφανίζεται με τη χρήση διαχρονικών κατασκευών από μάρμαρο και κάθε φυσικό υλικό όπως :

• Μνημεία, μνήματα και διακοσμητικά τάφων
• Επιτύμβιες κατασκευές με ανάγλυφες αφιερώσεις
• Ξωκλήσια, οικιακά προσκυνητάρια και εκκλησάκια

Λοιπές εφαρμογές

Ανάλογη ανάγκη προκύπτει και για δημόσια ή ιερά πρόσωπα, η οποία εκφράζεται με κατασκευές όπως:

• Προτομές προς τιμή των προσώπων που η προσφορά τους επιβραβεύτηκε από εκκλησία και κράτος.

Με την ανάπτυξη και την εφαρμογή νέων και καινοτόμων μεθόδων επεξεργασίας του μαρμάρου και των φυσικών πετρωμάτων γενικότερα (π.χ. μηχανών CNC), παντρεύεται η τεχνολογία με την ανθρώπινη εμπειρία με σκοπό την δημιουργία έργων τέχνης με εφαρμογή στην θρησκευτική αρχιτεκτονική όλων των πολιτισμών και σε όλο τον κόσμο.

Η διαχρονικότητα του υλικού καθώς και οι άριστες φυσικοχημικές του ιδιότητες το καθιστούν βασικό υλικό επιλογής στη εκκλησιαστική τέχνη .